Afgelopen zomer reisde Froukje met haar gezin door Zweeds Lapland en verbleef een paar dagen in Gammplatsen. Deze historische nederzetting is echt een bezoek waard. Er zijn twee overdekte musea, een puik restaurant en wandelpaden. Maar je kunt ook een bakkersworkshop of rondleiding volgen. Je mag in dit openluchtmuseum zelfs overnachten!
Openluchtmuseum Gammplatsen
In mijn blog over onze rondreis door Zweeds Lapland noem ik al dat we ook openluchtmuseum Gammplatsen in de stad Lycksele aandeden. Op de plek waar de stad ooit begon, zijn historische panden opnieuw opgebouwd. Dat je in een van die bijzondere huizen kunt overnachten, beschreef ik in het blog over bijzonder overnachten in Zweeds Lapland.
Maar er is hier zoveel te doen, dat Gammplatsen een apart blog verdient. Hierin zet ik op een rijtje welke activiteiten je hier kunt ondernemen.
Allereerst: je hóeft hier geen betaalde activiteit te doen. Rondwandelen over het terrein is gratis en ook de wandeling die vanaf Gammplatsen start kost niets. Je kunt allerlei gebouwen in en overal staan informatiebordjes bij. Kinderen kunnen met de skelters spelen en met boomstammetjes sjouwen.
Wil je meer? Lees hieronder wat de mogelijkheden zijn.
1) Restaurant Ruselegården
Midden op het terrein staat restaurant Ruselegården. Je kunt hier lunchen en dineren en er worden regelmatig activiteiten georganiseerd. De gastvrouw is ontzettend aardig en kindvriendelijk. Als wij een keer binnen vijf minuten een glas bessensap over een wit tafellaken stoten én een glas kapot laten vallen, verontschuldig ik me dat we slechte gasten zijn. Ze wuift het resoluut weg: “Jullie zijn geen slechte gasten, jullie zijn een gezin met kinderen.” Lekker nuchter, heel fijn!
Niet onbelangrijk, het eten is heerlijk. De lunchkaart is klein, maar zeer fijn. Dineren kan op afspraak. Wij eten er twee avonden en beide keren smullen we. Ruselegården heeft (nog) geen alcoholvergunning, dus bier en wijn wordt niet geschonken. Bij mooi weer zit je lekker aan lange tafels op het terras.
2) Museum
Op het terrein van openluchtmuseum Gammplatsen is het Skogsmuseet, dat de collectie heeft gesplitst over twee gebouwen. In het ene gebouw van dit boshistorisch museum leer je alles over bosbouw. Hoe werden en worden al die gekapte boomstammen vervoerd?
Zoals zoveel westerse landen heeft ook Zweden een zwarte bladzijde in de geschiedenis. In het museum is een ruimte ingericht over het leven van de Sami, de oorspronkelijke inwoners van het land, waarbij ook de rol van de kolonisten belicht wordt.
De kinderen vinden het museum best interessant door alle schaalmodellen van boten, maar het wordt pas echt leuk voor ze als we in de speelhoek belanden. In dit deel van het gebouw kunnen ze vissen, interactieve spellen doen, er zijn ingerichte huisjes om in te spelen en nog veel meer. Ze willen niet meer weg.
Toch gaan we door, er is nog een gebouw te bezoeken. In dit deel, het gebouw dat je meteen ziet als je de parkeerplaats oprijdt, staan bosbouwmachines van vroeger en nu opgesteld. Hier ligt duidelijk niet de interesse van onze jongens, maar ik kan me voorstellen dat dit deel van het museum erg leuk is als je kinderen hebt die wel dol zijn op alles met wielen. De oudste neemt nog wel plaats in de cabine van een enorme machine waarmee hij zelf een boomstam mag proberen op te rapen met de grijper. Dat blijkt best lastig.
3) Workshop brood bakken
Voor ons allemaal is dit een van de favoriete activiteiten tijdens de reis: brood bakken. De bolletjes deeg liggen voor ons klaar en na een instructie mogen we van start. Uitrollen, meel eraf vegen en dan het slappe deeg op een houten plank zien te zwiepen. De kinderen (7 en 4 jaar) werken geconcentreerd en volgen de instructies van bakker Karin nauwgezet op.
Karin laat zien hoe je brood in de houtoven legt. Plank erin, beetje scheef zodat het brood eraf kan glijden en dan razendsnel terugtrekken. De eerste keer ligt mijn brood niet ver genoeg in de oven, maar daarna gaat het steeds beter.
Terwijl het brood afkoelt, praten wij tijdens de fika na met de bakkersvrouw. De kinderen spelen ondertussen buiten. Na afloop krijgen we ons eigen brood in zakken mee naar huis. Mmm…
4) Wandelen door openluchtmuseum Gammplatsen
Zoals gezegd kun je prima struinen over het terrein van openluchtmuseum Gammplatsen. Je komt oude winkels tegen, maar ook een bowlingbaan uit vroeger tijden, kerkjes en andere gebouwen.
Bij de bosrand start een wandeling die ongeveer een uur moet duren. Wij lopen een eind het pad op, maar draaien dan weer om omdat een andere activiteit op ons wacht, dus of de wandeltijd klopt, kan ik niet bevestigen. Wel hebben we inmiddels gezien dat de wandeling door een heel mooi stuk bos gaat. Het pad is smal en half-verhard, het zou met een kinderwagen moeten lukken.
5) Overnachten, een bijzondere ervaring
Of er echt een spook op zolder woont? We weten het niet, wij hebben hem niet ontmoet. Maar bijzonder is het wel, dit prachtig gerestaureerde huis Karlbergsgården. Voor de complete Gammplatsen-ervaring is een nachtje in dit oude huis echt wel een aanrader. Het voelt heel bijzonder om na sluitingstijd helemaal alleen op het terrein te zijn.
Je kunt gebruik maken van het sanitair midden op het terrein. Bij het huis zelf is geen stromend water. Er staat wel een grote jerrycan voor ons klaar. De kok van Ruselegården geeft ons lekkere hapjes mee voor een avondfika en we krijgen allerlei heerlijks voor het ontbijt.
Praktische informatie
Gammplatsen is een historisch dorp in de stad Lycksele en heeft een website en een Facebookpagina. Op de laatste wordt regelmatig gepost, de eerste bevat weinig informatie. Dat is een beetje onhandig, het liefst lees ik vooraf al wat de mogelijkheden en bijbehorende kosten zijn. Toch raad ik je aan je hier niet door te laten afschrikken. Mail naar het adres dat op de website staat en vraag naar de mogelijkheden en/of prijzen.
Alles wat hierboven genoemd is, wordt aangeboden aan toeristen, maar de mensen hier staan zeer open voor maatwerk. Je kunt dus ook een programma laten samenstellen dat aan jouw wensen voldoet. In ons programma zat bijvoorbeeld oorspronkelijk ook nog een rondrit per koets. Door het slechte weer van die dag kwam die te vervallen, maar het kán dus wel. Ook kregen wij een mini-college over het ontstaan van het kerkje op het terrein. Voor de jongste nog iets te hoog gegrepen, de oudste luisterde echt geboeid. Voor meer informatie kun je ook terecht bij Gold of Lapland, de lokale toeristische organisatie.
Iedereen die wij tegenkwamen in Gammplatsen spreekt erg goed Engels. Onze oudste wilde graag alles volgen, dat was voor niemand een probleem. Iedereen had de rust om te wachten tot ik alle informatie voor hem naar het Nederlands had vertaald.
Museum, restaurant en gastenverbijf
Het bosmuseum is in de winter van dinsdag tot en met zaterdag open van 12 tot 16 uur. ’s Zomers is het dagelijks geopend van 10 tot 16 uur. Kinderen onder 18 jaar mogen gratis naar binnen, volwassenen betalen 4,68 euro (prijspeil najaar 2019, omgerekend van kronen naar euro’s met de dagkoers van dat moment).
Café-restaurant Ruselegården heeft gratis wifi. In en rond het gebouw kun je daar gebruik van maken. Karlbergsgården, het huis waar je kunt overnachten, heeft geen internet.
Is historisch overnachten niet helemaal jouw ding? In Lycksele, op een paar minuten rijden van openluchtmuseum Gammplatsen, vind je Ansia Resort. Hier kun je overnachten in een huisje of met een eigen kampeermiddel.
De stad Lycksele ligt op een uur en drie kwartier rijden van Skellefteå, het vliegveld waarop reisorganisatie Voigt Travel van juni tot en met augustus elke woensdag vanaf Rotterdam vliegt.
Ligging Gammplatsen
Meer lezen
Wil je meer lezen over een vakantie in Zweeds Lapland? Klik & kijk voor meer inspiratie:
- Rondreis door Zweeds Lapland
- Husky’s en rendieren knuffelen in Zweeds Lapland
- Bijzonder overnachten in Zweeds Lapland
- Direct naar alle blogs over Zweden
KidsErOpUit is te volgen op Facebook, Instagram en X (voorheen Twitter).
Dit blog is tot stand gekomen in samenwerking met Gold of Lapland en reisorganisatie Voigt Travel. Zoals je van ons gewend bent delen we altijd eerlijk onze eigen mening en ervaringen.
