Een kampvuur hoort bij kamperen, althans, dat is onze mening! Lekker samen bij het vuur, kampvuurliedjes zingen, smullen van een geroosterde marshmallow. Organiseer je een kampvuuravond thuis of op vakantie, lees dan mee met de tips die onze blogger Annemiek voor je op een rijtje heeft gezet.
Kampvuurlessen van een oerscout
Als je mij vraagt een kampvuur te maken of te organiseren, dan loopt mijn hoofd direct over van de ideeën. Dat komt omdat ik van kinds af aan al lid ben van Scouting Nederland en in mijn leven aardig wat vuurtjes gestookt heb. Nu is er een verschil of je een kampvuur organiseert voor een klein gezelschap, zoals met je gezin, of voor een grote groep, zoals dat bij scouting vaak het geval is. Maar in beide gevallen is het kampvuur een heerlijke plek om de dag af te sluiten.
In dit blog deel ik mijn tips voor een gezellige avond rond het vuur. Denk aan de leukste kampvuurliedjes, lekkernijen die je in het vuur kan klaarmaken, grappige sketches en opdrachtjes om te doen. Maar eerst een stukje theorie en veiligheid. Want zo’n kampvuur is natuurlijk hartstikke leuk, er kunnen ook serieuze ongelukken gebeuren.
Hoe maak je een kampvuur?
Een kampvuur is in alle gevallen een open vuur. Vaak wordt het gemaakt op een daarvoor bestemde plek in het gras, direct op de grond. Maar dat raad ik je af.
Beter is om het vuur te maken in een ton, bijvoorbeeld een doorgezaagd olievat, of in een vuurkorf of vuurschaal. Kolen vallen dan niet in het gras en je kunt makkelijker alles opruimen. Een ander voordeel is dat je het vuur nooit groter maakt dan de doorsnede van de bak, korf of schaal. Maar het belangrijkste is nog dat je de ondergrond niet beschadigd raakt door de hitte of vervuilt.
Ben je op een camping, vraag dan altijd aan de eigenaar waar het vuur gemaakt mag worden en hou je aan de aanwijzingen die gegeven worden.
Zorg er voor dat je genoeg droog hout beschikbaar hebt. Dunne stammetjes en dikkere stammen die je in dunnere stukken kunt splijten. Droog hout rookt veel minder dan nat hout en zonder rook geniet je het meest van je eigen kampvuur.
Gebruik het juiste materiaal om je hout op maat te zagen of te hakken. Let op dat jonge kinderen je niet zomaar nadoen of rondlopen met het gereedschap. Een scherpe bijl is geen speelgoed!
Kampvuur opbouwen
Bouw je kampvuur op door te beginnen met droge stukjes brandbare stoffen, zoals berkenbast of dunne schillen van droog hout. Het is leuk om met een ‘firestarter’ vuursteen het vuur met vonken te proberen aan te krijgen. Maar dat vraagt doorzettingsvermogen. Vuur maken met benzine of petroleum raad ik af, zeker als er kinderen meekijken. Je wil niet dat ze je voorbeeld volgen en het later op eigen houtje zelf proberen.
Zodra de basis brandt, bouw je eerst met dunnere takken en daarna met dikkere takken een pagode of piramide om je minivuurtje. Zo zorg je ervoor dat steeds meer hout vlam vat. Gooi geen papier of karton op je vuur, want zodra dat vlam vat, gaat het vliegen en dwarrelt het ergens anders weer neer, wat voor schroeiplekken kan zorgen.
Een beetje blazen mag, maar blaas niet te hard, want dan blaas je alles weg. Kies een lange, rechte stok uit waarmee je in het vuur kunt porren. En let op dat je die niet per ongeluk opstookt…
Richtlijnen voor een veilig kampvuur
Neem bij het maken van een kampvuur de volgende richtlijnen in acht:
- Hou jonge kinderen altijd uit de buurt van het vuur. Aangeraden wordt om 1,5 meter afstand te houden. Inmiddels weten we wel hoe ver dat is…
- Speel geen tikkertje of andere renspelletjes rond het kampvuur.
- Met een stok in het vuurt prikken is leuk, zeker als het puntje gaat gloeien, maar maak duidelijke afspraken wat wel en niet mag. Zoals zitten blijven en niet rondlopen met je gloeiende stok.
- Denk er aan om zagen en bijlen veilig op te bergen zodat kinderen er niet zomaar aan kunnen komen.
- Zit je te dicht op het kampvuur, let er dan op dat je schoenzolen niet smelten (dat is mij namelijk een keer gebeurd!).
- Synthetische kleren zijn hartstikke brandbaar. Fleecejassen, softshell-vesten en dekens kunnen daarom beter vervangen door een katoenen hoodie.
- Gooi geen plastic, aluminiumfolie, ‘magisch vuur’-poeder of andere rommel in het vuur.
- Zet enkele emmers met water en leg liefst ook een vuurdeken klaar voor het geval er een ongeluk gebeurt.
- Geef je buren een seintje als je in de tuin gaat stoken en weet dat niet iedereen gecharmeerd is van kampvuur in een woonwijk.
- Ben je klaar? Leg de verkoolde resten uit elkaar en laat de kolen zo uitbranden. Eventueel blus je de resten met water.
Heb je het kampvuur branden en alle veiligheidsmaatregelen getroffen? Dan kan nu het gezellige deel beginnen!
Kampvuurliedjes voor jong en oud
Voor mij is een kampvuuravond niet compleet als er niet gezongen wordt. Met gitaarbegeleiding uiteraard! Het handigste is om één persoon, bijvoorbeeld de gitarist, de leiding te laten nemen. Zo voorkom je dat iedereen door elkaar gaat zingen of dat er te snel, te langzaam, te hoog of te laag gezongen wordt.
Zorg voor een gevarieerd geheel, zodat iedereen regelmatig mee kan zingen. Via de bekende muziekstreamingdiensten zoals Spotify kun je veel liedjes opzoeken als je de melodie niet meer weet. Via Google kun je ook op zoek naar kampvuurliedjes. Op sites zoals In de Overtuin of Kampvuursongs vind je een behoorlijke verzameling liedjes, mét gitaarakkoorden en soms ook de noten.
Ik som hieronder wat liedjes op, wetende dat de lijst niet volledig is en de kans bestaat dat er een liedje tussen staat dat je niet kent. Kies de liedjes die je leuk vindt en geniet van het samen zingen. Dát is waar het om gaat, toch?
Engelstalige kampvuurliedjes
Country Roads is voor mij het meest bekende kampvuurliedje. Inmiddels bestaan er ook modernere versies van, maar mijn voorkeur gaat uit naar de oorspronkelijke versie. Andere typische kampvuurliedjes zijn Blowin’ in the Wind (‘How many roads…’), Oh My Darlin Clementine, Oh Susanna, The Wild Rover en Donna Donna.
Makkelijke liedjes voor kinderen zijn A Dronken Sailor, Old Mac Donald en If you’re happy and you know it. Bij die laatste kun je de beweging meedoen, iets wat kinderen meestal wel aanspreekt.
Liedjes van de Beatles, Simon and Garfunkel en The Doors zullen vast door de volwassenen herkend en gewaardeerd worden maar verwacht niet dat kinderen de melodie meteen oppikken en meezingen. Denk aan Hey Jude, Bridge over Troubled Water, Bright Eyes, Hotel California en Let it be.
Nederlandstalige kampvuurliedjes
Liedjes van Marco Borsato (Dromen zijn bedrog), Guus Meeuwis (Het is een nacht), Nick & Simon (Rosanne), Bløf (Dansen aan zee, Liefs uit Londen, Aan de kust), Suzan & Freek (Als het avond is), Doe Maar (32 jaar/sinds een dag of twee) en Gers Pardoel (Ik neem je mee, Bagagedrager) zijn over het algemeen nog niet zo heel oud maar veel kinderen zingen ze probleemloos mee.
Zing je liever liedjes van vroeger, denk dan aan Aan die Amsterdamse grachten, Tulpen uit Amsterdam, Sammy, Het kleine cafe aan de haven en het Land van Maas en Waal.
Soms zijn wat oudere liedjes inmiddels voorzien van nieuwe, actuele teksten, zoals 15 Miljoen mensen (nu: 17 Miljoen mensen). Ga je die samen zingen, dan kan het gebeuren dat verschillende teksten door elkaar gezongen worden. Trek je daar niet teveel van aan en zing vooral lekker verder.
Liedjes om bij te bewegen
Veel kampvuurliedjes worden aangevuld met bewegingen. Denk hierbij aan liedjes zoals Ik heb een tante in Marokko, Een Nederlandse Amerikaan, Advocaatje ging op reis, Hoofd-schouders-knie-en-teen, We zaten met een zucht (Zeppelin-lied) en Tante Pie is dood.
Vooral het laatste liedje is favoriet, omdat je door alle gebaren lekker gek zit te wiebelen en draaien. Een andere aanrader is Cowboy Billie Boem, waarbij de kinderen om de beurt dieren moeten noemen. Plezier gegarandeerd!
Canons
Canons zijn een beetje een apart genre, waarbij je door elkaar maar toch samen zingt. Denk aan Brand in Mokum, De Uil zat in de Olmen en Aram Sam Sam. Maar ken je ook Make new Friends en Row, row, row your boat? Let goed op het ritme en probeer om het samen zingen zo lang mogelijk vol te houden!
Opdrachten voor bij het kampvuur
Als afwisseling voor het zingen is het leuk om bij een kampvuur spannende verhalen te vertellen of de groep te vragen om moeilijke problemen op te lossen. Vooral oudere kinderen die hun aandacht er langer bij kunnen houden, kun je op verschillende manieren aan het denken zetten.
Bij Bol.com kun je doosjes met Black Stories kopen. Black Stories zijn spannende verhalen waarbij meestal sprake is van een moord of verdwijning. Er wordt een korte inleiding gegeven door de spelleider. De overige aanwezigen moeten met vragen (waar alleen met ja en nee op geantwoord mag worden) erachter zien te komen wat er gebeurd is. Soms is het voor de hand liggend, soms vraagt het om behoorlijk wat creatief denken om tot de oplossing te komen.
Een andere denkspel is het spel Black Magic, waarbij iemand uit het gezelschap wordt weggestuurd, die later moet raden welk geheim voorwerp is aangewezen. Hoe je het spel precies speelt, vind je hier. Wie het trucje kent zal het meespelen, maar wie het voor het eerst hoort zal er niets van snappen.
Het Mysterie van het bekertje
Een persoonlijke scoutingfavoriet is ‘Het Mysterie van het open of gesloten bekertje’. Als spelleider geef je een bekertje door en zegt erbij: “Ik geef deze beker open door” of je zegt: “Ik geef deze beker gesloten door”. Terwijl je dit doet, hou je de beker steeds anders vast: de ene keer open, de andere keer met je hand erop, je draait het om of je maakt een extra draai. De anderen zullen letten op wat je zegt en wat je met de beker doet en zo proberen te ontdekken wat ‘open’ en ‘gesloten’ betekent. Ze zullen je vragend aankijken en hopen dat je een tipje van de sluier oplicht.
De crux zit ‘m in iets waar waarschijnlijk niet op gelet wordt: de stand van je mond. Geef je de beker ‘open’ door, hou dan ook je mond open bij het doorgeven. En bij ‘gesloten’ doe je je lippen op elkaar. In het begin doe je dat niet te opvallend natuurlijk, maar als ze het te moeilijk wordt, mag je het uiteraard iets duidelijker doen. Zo gaat het bekertje de kring rond en probeert iedereen te ontdekken wat de ‘regel’ is. Wie het doorheeft doet het goed voor. Wie lost het mysterie allemaal op?
Tot slot is een potje Weerwolven erg leuk om bij het kampvuur te doen.
Smullen bij het kampvuur
Bij een kampvuur horen typische lekkernijen die je in of op het kampvuur bereid. Let erop dat je gebruik maakt van de warmte en je snack niet direct in het vuur legt, want dan verbrandt het.
Als je aardappels wil poffen of een bananenboot of kaneelappel wil maken, gebruik dan aluminiumfolie en leg de banaan of (aard)appel aan de zijkant tussen de hete kolen. Kaneelappels maak je door het klokhuis te verwijderen en in het gat een lepel suiker met kaneel te doen. De lekkerste bananenboot maak je door een banaan in de ‘binnenbocht’ in te snijden en vol te stoppen met stukjes chocola. Als de banaan goed warm (en dus zacht) is geworden, maak je de folie los en lepel je de baan leeg. Jummie!
De kampvuurstok: je beste maatje bij het kampvuur
Laat de kinderen lange, dunne stokken zoeken die je omwikkelt met aluminiumfolie om hun eigen broodje te bakken. Maak het brooddeeg eerder op de dag en volgens de instructie op de verpakking. Door een dunne sliert te rollen van het deeg en dit in een spiraal om de stok te draaien, wordt het deeg overal gelijkmatig gaar. Kijk uit dat de stok niet ín het vuur gestoken wordt of vol met as komt te zitten, dat zou zonde zijn.
Wil je het jezelf makkelijk maken? Gebruik dan kant en klaar croissantdeeg voor de broodjes.
Ben je klaar met je broodje en wil je nog een worstje of een ’toetje’, verwijder dan de aluminiumfolie en steek een Grootvaders Firefork op de stok. Prik op de vork een worstje of gebruik hem om marshmallows te roosteren.
Smaakt-naar-meertjes: recept voor S’mores
Een recept dat lange tijd goed bewaard leek te zijn maar inmiddels al lang niet meer zo geheim is, is het recept voor de allerlekkerste S’mores, of zoals ik ze noem ‘Smaakt-naar-meertjes’. Je hebt nodig: een zak BBQ-marshmallows (liever geen gewone spekjes), een rol mariabiscuit en een pak koetjesrepen of andere dunne chocolade.
Leg een koekje klaar met daarop een half reepje koetjesreep. Leg een tweede koekje klaar. Rooster je marshmallow boven het vuur totdat ze lichtbruin van buiten en zacht van binnen zijn. Geduld is nodig en de kans bestaat dat je een marshmallow moet opofferen aan het vuur. Leg de warme marshmallow op het koekje met de koetjesreep en leg het andere koekje er op. Trek je kampvork ertussenuit en laat de chocola een beetje smelten door de warmte van de marshmallow en klaar… Smullen maar!
Het recept nog een keer nalezen of bereiden in de oven kan op deze website..
Popcorn, wafels en pannenkoeken
Tegenwoordig kun je via verschillende winkels gietijzeren kampvuurijzers kopen om zelf popcorn of wafels te bakken in het kampvuur. Bij Bol.com en Albert Heijn (tijdens het seizoen) hebben ze verschillende pannen en ijzers te koop. Een ander adres waar je vast zult slagen is de Scoutshop, waar je ook als niet-scout je spullen kan kopen.
Meer tips voor een geslaagd kampvuur
Kringspelletjes, zoals het doorgeven van een zin door het bij je buurman in te fluisteren of het beroemde ‘Ik ga op vakantie en neem mee…’ zijn zeer geschikt om te doen bij het kampvuur.
Als je op tijd met je kampvuur begint, kun je later je hete kolen gebruiken voor een barbecue. Zorg ervoor dat het barbecuerooster stevig ligt. Een nadeel van deze vorm van barbecuen is dat je de warmte niet zo goed kunt reguleren.
Wie graag eens uitgebreid in het kampvuur kookt, zou zich kunnen verdiepen in de mogelijkheden van een Dutch Oven. Deze gietijzeren pan zet je in het hete vuur en je kunt en van alles in klaar maken: stoofpotten, soep, brood en cake. Hij staat al een tijdje op ons verlanglijstje…
Heb jij speciale tradities bij het kampvuur? Welke tips zou je graag met ons delen?
Meer lezen
Wil je nog meer lezen over onze tips om te koken op vakantie of je thuis te vermaken? Klik & kijk voor meer inspiratie:
- KidsErOpUit e-book ‘Koken op de camping’ met 37 recepten
- Zelf je vis roken op de camping (of thuis)
- Getest: De opblaasbare kano van Decathlon
- Het leukste buitenspeelgoed voor tijdens de vakantie
- Direct naar alle blogs over reisproducten
KidsErOpUit is te volgen op Facebook, Instagram en X (voorheen Twitter).
In dit blog staan affiliatelinks. Doe je een aankoop via zo’n linkje, dan krijgen wij een klein beetje provisie. Het kost jou geen cent extra, maar het helpt ons om deze website draaiende te houden. Dank je wel dus, als je hiervan gebruik maakt.
